ΕΙΣΗΓΗΣΗ κας. Ανδριανής Μητροπούλου, Δικηγόρου, πρώην Νομικού Συμβούλου ΠΑΣΕΓΕΣ στο 20o Forum Ανάπτυξης, με θέμα: “Τα οφέλη του τρισδιάστατου ενδιαφέροντος του συνεταιριστικού θεσμού στη τοπική κοινωνία”.

 

Κυρίες και Κύριοι,

Οι συνεταιρισμοί  είναι περήφανοι,  για το γεγονός ότι έχουν τις ρίζες τους στις τοπικές κοινότητες, μέσα στις  οποίες ζουν και αναπτύσσουν , τις κάθε είδους δραστηριότητές τους,  τα μέλη τους. Ιδρύονται από τους ανθρώπους, για να καλύψουν τις κοινές οικονομικές τους ανάγκες , για την αγορά ποιοτικών τροφίμων και υπηρεσιών σε προσιτές τιμές, για εμπορία τοπικών προϊόντων και δημιουργία τοπικών θέσεων εργασίας, για τη λήψη πιστώσεων και ασφαλιστικών υπηρεσιών και για άλλες υπηρεσίες. Με αυτή την έννοια, οι συνεταιρισμοί αποτελούν ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τη βιώσιμη κοινωνική ανάπτυξη των κοινοτήτων στις οποίες λειτουργούν.

Οι συνεταιρισμοί  έχουν κατανοήσει ότι,  η βιώσιμη κοινωνική ανάπτυξη απαιτεί τη διατήρηση μιας αρμονικής σχέσης μεταξύ υλικής ανάπτυξης και ανταπόκρισης στις άυλες ανάγκες και προσδοκίες της κοινότητας. Αυτές οι άυλες ανάγκες περιλαμβάνουν: τον πολιτισμό και τις τέχνες, πνευματικά και θρησκευτικά δικαιώματα, εκπαίδευση, ιστορία και κληρονομιά, κοινοτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, καθώς και εικαστικές τέχνες. Είναι αυτή η κοινωνική διάσταση της βιώσιμης ανάπτυξης, που έχει τη δύναμη να προσφέρει η μοναδική φύση της συνεταιριστικής επιχείρησης.

Οι συνεταιρισμοί επίσης , έχουν μια μακρά ιστορία και  υπερήφανη παράδοση κάλυψης των κοινωνικών αναγκών, παρέχοντας υπηρεσίες, όπως η υγεία, η στέγαση, η εκπαίδευση, οι κοινωνικές υπηρεσίες, η ένταξη στην εργασία των ατόμων που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση,  βοηθώντας  έτσι την ανάπτυξη της κοινότητας. Ειδικότερα, συχνά παίζουν ζωτικό ρόλο για την προσφορά υπηρεσιών σε κατεστραμμένες ή  απερημωνόμενες κοινότητες, μέσω της παροχής υπηρεσιών και της ενθάρρυνσης και υποστήριξης της αμοιβαίας βοήθειας μεταξύ των κατοίκων.

Για παράδειγμα οι συνεταιρισμοί  ανταποκρίνονται θετικά σε φυσικές καταστροφές, όπως έδειξε η διεθνής ανταπόκριση για το Τσουνάμι του 2004, που συντονίστηκε από τη Διεθνή  Συνεταιριστική Ένωση, γνωστή ως ICA.(International Cooperative Alliance)

Τα παραπάνω  έχουν την ρίζα τους στην 7η διεθνή συνεταιριστική αρχή, σύμφωνα με την οποία, οι συνεταιρισμοί εργάζονται για την βιώσιμη ανάπτυξη των κοινοτήτων τους ,με πολιτικές, οι οποίες εγκρίνονται από τα μέλη τους.

Η 7η Αρχή συνδυάζει δύο στοιχεία τα οποία αποτελούν αντικείμενο των συνεταιριστικής ταυτότητας. Τα στοιχεία της  “αυτοβοήθειας και της αυτευθύνης”   τα οποία συμπορεύονται με τις   ηθικές  συνεταιριστικές αξίες της τιμιότητας, της ελευθερίας, της κοινωνικής υπευθυνότητας και της μέριμνας για τους άλλους .

Αυτά τα δύο στοιχεία της συνεταιριστικής ταυτότητας και των αξιών έφερε  στη ζωή των συνεταιρισμών   η 7η συνεταιριστική αρχή.

Η αρχή ότι οι  συνεταιρισμοί εργάζονται  για τη βιώσιμη ανάπτυξη των κοινοτήτων τους,  τοποθετεί την πρωταρχική έμφαση στη μέριμνα για τη βιώσιμη ανάπτυξη των άμεσων τοπικών κοινοτήτων τους, εντός των οποίων λειτουργούν οι συνεταιρισμοί. Προτρέπει όλους τους συνεταιρισμούς να αποδείξουν ότι είναι δυνατόν να είναι μια επιτυχημένη και βιώσιμη επιχείρηση, που ωφελεί τόσο τα μέλη της, τα οποία δημοκρατικά την κατέχουν και την ελέγχουν, όσο και τις κοινότητες εντός των οποίων ασκεί τις δραστηριότητές της. Υπάρχουν πολυάριθμα παραδείγματα των τεράστιων θετικών επιπτώσεων στην αειφόρο ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων, που προκαλούν οι επιτυχημένοι συνεταιρισμοί. Η τριπλή λογική της βιώσιμης ανάπτυξης, δηλ. της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής  βιωσιμότητας, τείνει να ενισχύσει η μια την άλλη κατά το ότι η μέριμνα για την κοινωνική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα έχει επιχειρηματική λογική και βοηθά να διατηρηθεί η οικονομική επιτυχία ενός συνεταιρισμού.

Από αυτές τις βαθιές ρίζες του ενδιαφέροντος για τη βιώσιμη ανάπτυξη των άμεσων τοπικών κοινοτήτων, που γέννησαν τους συνεταιρισμούς, προέρχεται το ευρύτερο ενδιαφέρον της συνεταιριστικής κίνησης για να ανθίσει και να αναπτυχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη των κοινοτήτων σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.

Όπως έχει υποστηριχθεί  : «Η ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών και προσδοκιών είναι ο κύριος στόχος της ανάπτυξης. Οι βασικές ανάγκες του τεράστιου αριθμού ανθρώπων, στις αναπτυσσόμενες χώρες για τροφή, ένδυση, στέγη, θέσεις εργασίας, δεν ικανοποιούνται, και πέρα ​​από τις βασικές ανάγκες τους αυτοί οι άνθρωποι έχουν θεμιτές προσδοκίες για μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Ένας κόσμος στον οποίο η φτώχεια και η ανισότητα είναι ενδημικές, θα είναι πάντα επιρρεπής σε οικολογικές και άλλες κρίσεις. Η βιώσιμη ανάπτυξη απαιτεί την κάλυψη των βασικών αναγκών όλων και επεκτείνει σε όλους την ευκαιρία να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες τους για μια καλύτερη ζωή.

“Το βιοτικό επίπεδο που εκτείνεται πέρα ​​από το βασικό ελάχιστο, είναι βιώσιμο μόνο εάν τα πρότυπα κατανάλωσης έχουν παντού υπόψη τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα. Ωστόσο, πολλοί από εμάς ζουν πέρα ​​από τους οικολογικούς πόρους του κόσμου. Για παράδειγμα τα πρότυπα κατανάλωσης ενέργειας. Οι αντιληπτές ανάγκες προσδιορίζονται κοινωνικά και πολιτισμικά, και η αειφόρος ανάπτυξη απαιτεί την προώθηση των αξιών που ενθαρρύνουν πρότυπα κατανάλωσης, που βρίσκονται εντός των ορίων του οικολογικά δυνατού και στο οποίο όλοι μπορούν λογικά να προσβλέπουν.”

“Τα ανθρώπινα όντα βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για την αειφόρο ανάπτυξη. Έχουν δικαίωμα σε μια υγιή και παραγωγική ζωή σε αρμονία με τη φύση .Το δικαίωμα στην ανάπτυξη πρέπει να ικανοποιείται, ώστε να αντιμετωπίζονται δίκαια οι αναπτυξιακές και περιβαλλοντικές ανάγκες των σημερινών και των μελλοντικών γενεών . Προκειμένου να επιτευχθεί η αειφόρος ανάπτυξη, η προστασία του περιβάλλοντος ,αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αναπτυξιακής διαδικασίας και δεν μπορεί να θεωρηθεί ανεξάρτητη από αυτήν .

Η  Διεθνής  Συνεταιριστική Ένωση , σχετικά  με  την αειφόρο ανθρώπινη ανάπτυξη, επιβεβαίωσε την άποψή της ότι οι συνεταιρισμοί θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι τόσο σε θεσμικό επίπεδο όσο   και στα προγράμματα εκπαίδευσης των μελών τους πρέπει να δίδεται  στα περιβαλλοντικά ζητήματα υψηλή προτεραιότητα.

Η 7 η  Αρχή περιλαμβάνει το ενδιαφέρον της συνεταιριστικής κίνησης  και μια δέσμευση να εργαστούμε για την αειφόρο οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ανάπτυξη που ωφελεί τις κοινότητες, καθώς και τα ίδια τα μέλη ενός συνεταιρισμού. Η αειφόρος ανάπτυξη επιτυγχάνεται  μέσω των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών οφελών που δημιουργεί, βελτιώνει το βιοτικό επίπεδο των σημερινών και των μελλοντικών γενεών, συμβάλει στην ειρηνική συνύπαρξη, την κοινωνική συνοχή, την κοινωνική δικαιοσύνη και την κοινωνική πρόοδο, και το κάνει με τρόπο που προστατεύει και δεν υποβαθμίζει το φυσικό περιβάλλον.

Η οικολογική ισορροπία, η κοινωνική δικαιοσύνη και η οικονομική ασφάλεια αποτελούν για τον συνεταιρισμό,  αμοιβαίως αλληλοεξαρτώμενες και αναγεννητικές  πτυχές και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να επιδιώκονται παράλληλα.
Σύμφωνα με την 7η αρχή  ,οι συνεταιρισμοί  υλοποιούν το τρίπτυχο των επιδιώξεών τους με πολιτικές, που εγκρίνονται από τα μέλη τους.

Αυτό επιβάλλει ένα καθήκον στα εκλεγμένα συμβούλια και στη διαχείριση να ζητήσουν έγκριση από τα μέλη σε γενική συνέλευση για πολιτικές που επιδρούν θετικά στην αειφόρο κοινοτική ανάπτυξη. Είναι τα μέλη που έχουν το δημοκρατικό δικαίωμα να ελέγχουν τη δυναμική δημιουργική ένταση που εμπεριέχεται σε αυτή την Αρχή: η ισορροπία μεταξύ του ατομικού ενδιαφέροντος και του ευρύτερου ενδιαφέροντος για την κοινότητα. Στην πράξη, υπάρχουν πολλά παραδείγματα των μελών των συνεταιρισμών, που απαιτούν μεγαλύτερη δέσμευση για την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ανάπτυξη από τον συνεταιρισμό τους.

Η Διεθνής Συνεταιριστική ¨Ένωση μας ενημερώνει, ότι στους ιαπωνικούς συνεταιρισμούς, η περιβαλλοντική διάσταση του ενδιαφέροντος για την κοινότητα της 7ης Αρχής σημαίνει καταμέτρηση σφαλμάτων! Στην Ιαπωνία, οι γεωργικοί συνεταιρισμοί είναι σημαντικοί παραγωγοί τροφίμων και η γεωργία μπορεί να έχει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Στην ετήσια έκθεση “Έρευνα για Οργανισμούς στο Αναποφλοίωτο Ρύζι”, που προωθήθηκε από την (την Εθνική Ομοσπονδία Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών), συνεταιρισμένα μέλη, τοπικοί καταναλωτές και τα παιδιά τους κωπηλατούσαν σε ορυζώνες για την εκπόνηση μιας οικολογικής έρευνας για τα φυτά, τα έντομα, τα βατράχια, τα πουλιά και άλλους οργανισμούς, για να αποδείξουν ότι η γεωργία δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στο οικοσύστημα των ορυζώνων.

Με τη συμμετοχή στην έρευνα, τα παιδιά μαθαίνουν για τη φύση και ενημερώνονται για τη στενή σχέση μεταξύ της γεωργίας, των τροφίμων, των επιπτώσεων των ανθρωπίνων πράξεων στο φυσικό περιβάλλον και τη σημασία της διατήρησης της βιοποικιλότητας.

“τα γενικά πλεονεκτήματα προέρχονται από τη συμμετοχή. Οι συνεταιρισμοί είναι οι μοναδικοί φορείς που ανήκουν στα μέλη τους, ελέγχονται από τα μέλη και υπάρχουν για να παρέχουν οφέλη για τα μέλη τους, σε αντίθεση με το κέρδος, και αυτό έχει αντίκτυπο στις επιχειρηματικές αποφάσεις. Όταν οι σκοποί  μιας επιχείρησης ευθυγραμμίζονται με εκείνους των μελών, που είναι ταυτόχρονα επενδυτές και χρήστες των υπηρεσιών του συνεταιρισμού, τα αποτελέσματα είναι τήρηση των δεσμεύσεων, αφοσίωση, μοιραζόμενη σε όλους , γνώση, συμμετοχή των μελών, συνοδευόμενη από ισχυρά οικονομικά κίνητρα.”

Η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι ένα νέο πρόβλημα στο πλαίσιο της συνεταιριστικής κίνησης. Στη δεκαετία του 1980 οι καταναλωτικοί συνεταιρισμοί στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Ιαπωνία ανέλαβαν πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, μέσω της ανάπτυξης φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων και την προώθηση του πράσινου καταναλωτισμού. Οι γεωργικοί συνεταιρισμοί ξεκίνησαν επίσης την ανάπτυξη της βιολογικής παραγωγής, για να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ζήτηση και να προστατεύσουν την υγεία των αγροτών από τους κινδύνους των φυτοφαρμάκων, ενώ η αλιευτικοί συνεταιρισμοί ήταν σε επιφυλακή για τη ρύπανση του νερού, που προέρχεται από βιομηχανικά απόβλητα και οικιακά λύματα και  προώθησαν αποτελεσματικούς περιβαλλοντικούς κανονισμούς και ενθάρρυναν τους καταναλωτές να αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους.

Το ενδιαφέρον για το περιβάλλον έγινε πρωταρχικό μέλημα στη συνεταιριστική κίνηση όταν προσέλκυσε το παγκόσμιο ενδιαφέρον.

Η Διεθνής Συνεταιριστική Ένωση, (ΔΣΕ)  δημοσίευσε ένα μήνυμα προς όλα τα μέλη της Διεθνούς Συνεταιριστικής Ημέρας το 2008, “Αντιμετωπίζοντας την Κλιματική Αλλαγή μέσω της Συνεταιριστικής Επιχείρησης”, που απεικονίζει το μέγεθος του προβλήματος και τονίζει τη συμβολή των συνεταιρισμών στην αντιμετώπιση της απειλής υπερθέρμανσης του πλανήτη και κλιματικής αλλαγής.

Κατά τη διάρκεια της Συνεταιριστικής Συνόδου Κορυφής της ΔΣΕ  το 2009, στο Μεξικό  το θέμα “Ανάπτυξη και Αειφορία” επιλέχθηκε ως κεντρικό θέμα, τονίζοντας τον επείγοντα χαρακτήρα της αντιμετώπισης του προβλήματος. Ως αποτέλεσμα, το “Συνεταιριστικό Πράσινο Σύμφωνο” ξεκίνησε, καθώς και ένα σχέδιο δράσης, με στόχο τη συμμόρφωση με τους στόχους της Διακήρυξης. Στη συνέχεια, η περιφερειακή διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε το 2010 στο Μπουένος Άιρες, είχε τίτλο “Συνεταιριστική Δέσμευση για τη Διάσωση του Πλανήτη”.

‘Όπως αναφέρει η ΔΣΕ, ο  ανθρώπινος αλτρουισμός και η συνεργασία βασίζονται σε αμοιβαίο όφελος και είναι  ισχυρά εντυπωμένο στα γονίδια των Συνεταιριστών, στον πλανήτη.  Υπάρχει ένα σαφές και αποδεδειγμένο πλεονέκτημα στους συνεταιρισμούς, που απορρέει από την τρισδιάστατη δέσμευση για την αειφόρο ανάπτυξη των κοινοτήτων στις οποίες λειτουργούν οι συνεταιρισμοί.

Πολλοί συνεταιρισμοί είναι εξαιρετικά υπερήφανοι για το ευρύ φάσμα των κοινοτικών δραστηριοτήτων που υποστηρίζουν, οι οποίες  καλύπτουν και τις τρεις πτυχές της αειφόρου ανάπτυξης. Είναι δικαίως πρόθυμοι να δημοσιοποιήσουν τις δραστηριότητες υποστήριξης των κοινοτήτων, όπως η τοπική προέλευση των προμηθειών για την υποστήριξη των τοπικών οικονομιών, η ενθάρρυνση της κοινοτικής κυριότητας των καταστημάτων και των άλλων κοινοτικών περιουσιακών στοιχείων, η βοήθεια να αναπτυχθούν άλλοι τοπικοί συνεταιρισμοί, η υποστήριξη πολιτιστικών εκδηλώσεων και καλών τεχνών, και η στήριξη  περιβαλλοντικών εκστρατειών, τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Εκτός του ότι είναι μια επίδειξη πρακτικής δέσμευσης προς την 7η Αρχή, η υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης των κοινοτήτων ενθαρρύνει επίσης  τους ανθρώπους να επιλέξουν να γίνουν μέλη του συνεταιρισμού. Αυτό είναι μέρος της διαδικασίας ανανέωσης και αύξησης του αριθμού των μελών.

Επειδή αντιλαμβάνομαι ότι κατά την διάρκεια αυτής της σύντομης εισήγησης, ένα ερώτημα, θα βασανίζει  την σκέψη όλων Σας. Λειτουργούν πράγματι συνεταιρισμοί με αυτή την κοινωνική προσφορά ;

Θεωρώ ότι θα ήταν έντιμο να Σας πω ότι στη χώρα μας ο Συνεταιριστικός θεσμός, κυρίως στον αγροτικό τομέα, όπου στο μακρινό παρελθόν είχε επιτύχει σημαντική οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική προσφορά,   έχει υποβαθμιστεί σε σημείο, που οι κοινωνίες μας πρέπει να ανησυχούν.

Την απάντηση στην διαπίστωση αυτή την   έχει δώσει πριν από κάποια χρόνια, μια σημαντική  Αγγλίδα Συνεταιριστής, όταν την ρώτησαν, πότε αναπτύσσονται οι συνεταιρισμοί σε μια χώρα  και εκείνη απάντησε : « όταν οι Κυβερνήσεις Θέλουν»

Κυρίες και Κύριοι,

Ο πλανήτης σήμερα αριθμεί περισσότερο από ένα δισεκατομμύριο μέλη συνεταιρισμών, με σημαντικές κατακτήσεις σε όλους  τους τομείς, που απασχολούν την κοινότητά τους .

Και για γίνει αυτό κατανοητό θα ήθελα να δώσω ορισμένα στοιχεία εξαιρετικά ενδιαφέροντα κατά την άποψή μου, για την δύναμη της συνεταιριστικής δράσης παγκοσμίως και το άμεσο κοινωνικό όφελος, που προκύπτει από αυτή.

Τα διεθνή στοιχεία , που έχουμε στην διάθεσή μας ,από τον ΟΗΕ,   επιβεβαιώνουν ότι  οι συνεταιρισμοί ευημερούν σε περιόδους κρίσης, αυξάνουν τον κύκλο εργασιών τους και έχουν την δυνατότητα να επιφέρουν κοινά οφέλη, σύμφωνα με τον ρόλο που διαδραματίζουν σε κοινωνικό και επιχειρηματικό επίπεδο.

Οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται σε όλους τους τομείς της οικονομίας, με την δημιουργία αγροτικών συνεταιρισμών ,χρηματοοικονομικών, δασοκομίας, στεγαστικών συνεταιρισμών,  βιομηχανικών,  εκπαιδευτικών  συνεταιρισμών υπηρεσιών, όπως τηλεφωνικών δικτύων, αρδευτικών , πετρελαίου, μεταφορών, συνεταιρισμών  υγειονομικής περίθαλψης, βρεφικών και παιδικών σταθμών και ηλεκτρικής ενέργειας.

Θα αναφέρω δυο παραδείγματα.  Το ένα αφορά στην δυνατότητα των συνεταιρισμών να αναχαιτίζουν την κρίση:

Η Φινλανδία διατηρούσε εμπορικές σχέσεις με την Σοβιετική Ένωση, οι οποίες κατέρρευσαν μετά την πτώση του κουμμουνιστικού καθεστώτος. Τότε 1.200 συνεταιρισμοί έδωσαν δουλειά σε ανέργους.

Το  δεύτερο  αφορά στην δύναμη της συνεταιριστικής επιχείρησης.

Ο συνεταιριστικός όμιλος Mondragon στην περιοχή των Βάσκων στην Ισπανία,  διαθέτει 100 εργοστάσια, τα οποία ανήκουν σε 89.000 μέλη. Εκτός από τις βιομηχανικές μονάδες, ο όμιλος διαθέτει Πολυτεχνείο, Πανεπιστήμιο Ανθρωπιστικών Σπουδών, Ερευνητικά Ινστιτούτα, σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και ασφάλισης εργαζομένων, Τράπεζα και καταναλωτικό συνεταιρισμό.

Στις ΗΠΑ υπάρχουν 900 συνεταιριστικές εταιρείες παραγωγής ρεύματος στον γεωργικό τομέα τροφοδοτώντας το μισό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας Το ρεύμα δίνεται σε τιμή κόστους  με την εφαρμογή της συνεταιριστικής μεθόδου της επιστροφής του πλεονάσματος.

Στις σκανδιναβικές χώρες οι συνεταιρισμοί πρωτοστάτησαν στην παραγωγή  της πράσινης ενέργειας.

Σήμερα, οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις του 1.000.000.000, μελών παρέχουν πάνω από 100, εκατομμύρια θέσεις εργασίας ,20% περισσότερες από αυτές, που προσφέρουν οι πολυεθνικές επιχειρήσεις. Επί πλέον νέα μέλη εντάσσονται στις συνεταιριστικές τράπεζες , παρά την οικονομική κρίση. Καμία συνεταιριστική τράπεζα στον κόσμο δεν ζήτησε και δεν πήρε κρατική ενίσχυση λόγω της οικονομικής κρίσης.

Αγαπητοί φίλοι ,  Οι συνεταιρισμοί  επιτυγχάνουν  τους στόχους τους,  γιατί  στο κέντρο της δημιουργίας τους έχουν τον άνθρωπο. Τις ανάγκες του και τα προβλήματά του. Από την επιβίωσή του στην συνεχή αναβάθμισή του. Σήμερα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του διεθνούς συνεργατικού κινήματος είναι τα προβλήματα, που απασχολούν τον σύγχρονο κόσμο, όπως  η φτώχεια, η προστασία του περιβάλλοντος, η ισότητα των δύο φύλων, η μάστιγα των σύγχρονων ασθενειών.

Συμπερασματικά , θα ήθελα να τονίσω ότι στη χώρα μας επιβάλλεται να γίνει μια νέα αρχή , ζητώντας  από τις Κυβερνήσεις  να δημιουργηθεί  ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο για τους συνεταιρισμούς ,ώστε να διευκολύνουμε την λειτουργία του Θεσμού ο οποίος παράγει νέες νοοτροπίες , νέα οργανωτικά ήθη και εν τέλει κυοφορεί ένα νέο πολιτισμό. Και αυτό γιατί ο νομοθέτης θα πρέπει , επί τέλους , να εμπιστευθεί τα μέλη του συνεταιρισμού παρέχοντάς τους σοβαρή θεσμική και λειτουργική αυτονομία η οποία σε τελευταία ανάλυση συνιστά πολιτική και πολιτισμική κατάκτηση.

Σας Ευχαριστώ.